02 Prill 2025
Mbi 1 milionë e 43 mijë euro që janë paguar nga Byroja Kosovare e Sigurimit, nuk po mund të evidentohen brenda këtij institucioni. Më thjesht, nuk po dihet se në xhepat e kujt kanë përfunduar këto para. Pagesat në fjalë ishin realizuar në vitin 2022 (59) dhe 2023 (107) si pagesa të dëmeve nga sigurimet kufitare dhe Memorandumet e Bashkëpunimit. Në Byro nuk ka të dhëna për dëmet përkatëse që justifikojnë këto pagesa, si numri i lëndës së dëmit, raporti policor i aksidentit, vendimi i komisionit të vlerësimit të dëmeve, raportet e ekspertizës apo dokumentet e tjera mbështetëse.
Kjo është një nga shumë gjetjet e auditorit të brendshëm gjatë një auditimi financiar dhe të pajtueshmërisë të realizuar në Byro në periudhën dhjetor 2024 – janar 2025, raport të cilin e ka siguruar Preportr.
Sipas këtij raporti, këto pagesa nuk ishin të regjistruara në databazën e dëmeve, duke krijuar një mospërputhje të konsiderueshme midis shpenzimeve të raportuara nga llogaria bankare dhe dokumentacionit të trajtimit të dëmeve.
Departamenti i Financave, ishte kontaktuar për të siguruar dëshmitë e këtyre pagesave, por asnjë dokumentacion mbështetës nuk ishte vënë në dispozicion të auditimit për pagesat e identifikuara.
“Nuk mund të përcaktohet nëse këto fonde janë përdorur për kompensim të dëmeve reale apo për qëllime të tjera, duke ngritur shqetësime mbi menaxhimin e fondeve të dëmeve dhe transparencën e procesit të kompensimit”, thuhet në raportin e brendshëm të auditimit.
Auditimi ndër të tjera ka vlerësuar se ky lëshim mund të ekspozojë Byronë ndaj rrezikut të keqmenaxhimit financiar, mospërputhjeve me rregulloret dhe standardet e kontabilitetit, rrezikut të abuzimit me fondet dhe ndëshkimeve nga autoriteti rregullator.
Lidhur me këtë gjetje auditori i brendshëm ka theksuar se si pasojë mund të jetë shkelur Ligji për Sigurimet, Ligji për Parandalimin e Shpërlarjes së Parave dhe Financimit të Terrorizmit si dhe Ligji për Administratën Tatimore dhe Procedurat.
Menaxhmenti i Byrosë brenda raportit ka dhënë një përgjigje te seksioni i komenteve, ku thuhet se përkitazi me këto dëme të paguara, janë njoftuar përmes këtij drafti të raportit.
“Rekomandojmë që kjo çështje të adresohet në Asamblenë e Përgjithshme, ashtu që të ndërmirren veprimet përkatëse në drejtim të vërtetimit të rrethanave vendimtare që kanë rezultuar me kompensimin e këtyre dëmeve”, thuhet ndër të tjera në komentin e tyre.
Komiteti i Auditimit të Brendshëm i Byrosë Kosovare të Sigurimit, në takimin e mbajtur më 24 shkurt 2025, ka marrë vendim ta aprovojë këtë raport të auditimit dhe i ka rekomanduar Asamblesë së Përgjithshme të Byrosë që t’i përcjellë në organet kompetente dy çështjet nga raportet e auditimit të brendshëm që kanë shkelje të dispozitave ligjore:
“Çështja 1. Shpenzime të Pajustifikuara në Pagesat e Dëmeve” në Raportin e Auditimit për Trajtimin dhe Pagesat e Dëmeve për periudhën janar 2019 deri qershor 2024.
“Çështja 2- Transferimi i Mjeteve në Llogaritë Private të Punonjësve dhe Përdorimi i Transaksioneve në Kesh për Shpenzime Operative për Periudhën 2019-2023” në Raportin e Auditimit për Procesin e Shpenzimeve Janar 2019-Qershor 2024.
Ish-drejtori i financave merr përsipër dëmin
Lidhur me dyshimet për keqpërdorime të ngritura edhe nga gjetjet e auditimit të brendshëm, është “vet-lajmëruar” ish-drejtori i financave dhe kontabilitetit në Byro, Valon Berisha.
Zakonisht kur ka gjetje dhe dyshime për keqpërdorime, punonjësit tentojnë ta largojnë përgjegjësinë nga vetja, por në këtë rast Valon Berisha e ka marrë gjithë përgjegjësinë.
Për më tepër përmes avokatit Fanol Krasniqi më 10 mars 2025 ai i ka dërguar një letër Byrosë duke i propozuar marrëveshje lidhur me dëmin e shkaktuar. Rasti ka të bëjë me 1 milionëshin që nuk po i gjenden fija.
Preportr, ka siguruar këtë dokument-propozim, të cilës Berisha ia ka bashkëngjitur edhe një deklaratë të bërë me shkrim te avokati i tij.
Nuk mund të përcaktohet nëse këto fonde janë përdorur për kompensim të dëmeve reale apo për qëllime të tjera.
Raporti i brendshëm i auditimit të Byrosë.
Valon Berisha i cili ishte dorëhequr nga pozita në qershor të vitit 2024, në këtë deklaratë ka thënë se në funksionin e drejtorit të financave dhe kontabilitetit, ka qenë i vetmi përgjegjës për organizimin, kontrollin dhe ekzekutimin e operacioneve financiare, përfshirë vendimmarrjen mbi transaksionet, pagesat, raportimet financiare dhe çdo proces tjetër që lidhet me administrimin e fondeve dhe burimeve financiare të Byrosë.
“Punonjësit tjerë të Byrosë, përfshirë ata në pozita drejtuese apo ekzekutive, nuk kanë pasur qasje, njohuri apo përfshirje në vendimmarrjet financiare të ndërmarra nga unë. Çdo veprim i ndërmarrë ka qenë në kuadër të përgjegjësive dhe diskrecionit tim profesional, pa ndonjë ndikim apo ndërhyrje nga persona të tjerë brenda Byrosë”, ka thënë ndër të tjera Berisha në deklaratën e tij.
Në këtë deklaratë ai është kujdesur ta përsërisë se asnjë punonjës tjetër pavarësisht nga pozita nuk ka qenë i përfshirë e as nuk ka pasur njohuri mbi ato procese dhe se nuk mund të mbahet përgjegjës për veprimet apo vendimet financiare.
“Çdo vendim apo keqpërdorim eventual që ka ndodhur gjatë kohës së ushtrimit të funksionit tim ka qenë përgjegjësi e imja dhe nuk ka pasur asnjë lidhje me personat e tjerë në Byro, të cilët nuk kanë qenë të informuar apo të përfshirë në këto procese”, ka deklaruar Berisha.
Ofrohet kësti i parë prej 100 mijë eurove
Në propozimin për negocimin e marrëveshjes me Byronë lidhur me dëmin e shkaktuar që e ka dërguar përmes avokatit të tij Fanol Krasniqi, thuhet se ekziston vullneti për kompensimin e dëmit dhe se ky është një rast i mirë për Byronë që të marrë mjetet e saj përmes dëmshpërblimit dhe atë në kohë të shpejtë, në mënyrë efikase, me sa më pak shpenzime dhe me garanci për realizimin e mjeteve nga detyrimi. Përmes këtij propozimi i kërkohet Byrosë që të fillohet me negocimin e kushteve të marrëveshjes në mënyrë që çështja të marrë epilog.
“Për ta garantuar përmbushjen e plotë dhe efikase të detyrimit, kërkojmë nga Titulli që të shqyrtojë mundësinë e dakordimit të pagesës së shumës që do dalë nga ekspertimi Juaj financiar, në disa këste, ku si shprehje e vullnetit të mirë, shprehim gatishmërinë për lartësi të këstit të parë deri në 100 mijë euro”, thuhet në këtë propozim.
Fanol Krasnqi që është avokat i Valon Berishës në këtë rast, ka thënë për Preportr se deri më tani nuk kanë marrë asnjë përgjigje nga Byroja lidhur me propozimin për marrëveshje.
“Ne kemi pritur të na ftojnë në një takim dhe gjatë takimit të kërkojmë ekspertizë, sepse nuk është ai dëmi që është publikuar, mund të jetë përgjysmë më i vogël. Byroja më mirë e ka me marrëveshje se ndonjë variant tjetër”, ka thënë avokati Krasniqi.
Heshtja e Byrosë
Nga Byroja Kosovare e Sigurimit nuk janë përgjigjur lidhur me gjetjet e auditimit të brendshëm e as lidhur me propozimin për marrëveshje për dëmshpërblim të ofruar nga Valon Berisha. Në përgjigjen e Byrosë kanë thënë se ato dokumente janë të klasifikuara dhe bazë në një proces ligjor që është duke u zhvilluar dhe çdo komentim i tyre, mund te pengojë apo interferojë në këto procese.
“Ajo çfarë mund të themi është se nga ana e BKS-së, të gjitha çështjet janë duke u trajtuar në përputhje të plotë me legjislacionin e aplikueshëm”, thuhet në përgjigjen e Byrosë.
Edhe përkundër insistimit, Byroja nuk na ka dhënë asnjë informacion se nëpër cilat hallka duhet të kalojë një pagesë apo transaksion dhe se a është vetëm në diskrecion të drejtorit të financave apo duhet edhe nënshkrimi i drejtorit ekzekutiv. Zakonisht në institucione, por edhe në organizata tjera, ekzekutimi i një pagese dhe transaksionet kalojnë në së paku dy hallka hierarkike.
Nga Byroja kanë thënë se lidhur me këtë çështje e kanë angazhuar avokatin Arianit Koci. Ky i fundit ka thënë për Preportr se gjetjet e auditimit të brendshëm, i kanë dërguar në prokurori. Ai nuk ka dhënë detaje lidhur me pretendimet që kanë bërë përmes kallëzimit penal.
“Për shkak se nuk kemi kapacitete hetuese, kemi kërkuar nga e njëjta, që në kuadër të hetimeve, të analizojë nëse ka eventualisht ndonjë çështje shtesë e që ndërlidhet me dyshimet për keqpërdorime. Vet kallëzimin penal, nuk mund ta komentoj, se tani është në duar të prokurorisë, dhe ata janë përgjegjës për zhvillimin e mëtutjeshëm të këtij rasti”, ka thënë Koci.
Nga prokuroria themelore në Prishtinë kanë thënë për Preportr se çështja në fjalë është në fazën e procedurës hetimore dhe se “tani për tani nuk mund të japim informacione në detaje sepse mund të dëmtojmë integritetin e hetimor për rastin në fjalë”.
“BQK po monitoron me vëmendje”
Lidhur me gjetjet e këtij auditimi të brendshëm nga Banka Qendrore kanë thënë për Preportr se si rezultat i një ekzaminimi të mëhershëm, për të cilin ka raportuar Preportr, dhe masave të ndërmarra, BQK e kishte urdhëruar Byronë që të realizojë auditim të brendshëm dhe verifikim të plotë të disa proceseve, si të trajtimit dhe pagesës së dëmeve, shpenzimeve të Byrosë, proceseve të punësimit dhe kompensimit të tyre.
Nga ky institucion që mbikëqyrë Byronë thonë se kjo e fundit ua ka dorëzuar raportin dhe informacionet e kërkuara
“Janë mbajtur takime me organet përkatëse të Byrosë për të diskutuar çështjen dhe për të kërkuar dhe siguruar adresimin e duhur të saj. Deri tani, disa veprime janë marrë, ndërsa për disa të tjera priten vendime të mëtejshme, të cilat janë në proces të finalizimit nga BKS tek institucionet përkatëse dhe të cilat BQK po i monitoron me vëmendje”, thuhet në përgjigjen e BQK-së.
Ndërkaq lidhur me gjetjen për 1,043,284 euro, nga BQK u treguan të rezervuar që të komentojnë. Nga ky institucion thonë se gjetjet e raportit i përkasin periudhës 2022-2023 dhe se gjetjet e tilla janë ndaluar dhe nuk ka të tilla për vitin 2024 e tutje.
“Masat e marra nga BQK tashme kanë sjelle rezultate në kuptim të qeverisjes dhe llogaridhënies, dhe për këtë, BQK është e përkushtuar në vijimësi. Masat preknin të gjitha organet drejtuese dhe kanë sjellë ndryshime në organizimin e brendshëm”, thuhet në përgjigjen e BQK-së.
Por nga BQK nuk kanë kthyer përgjigje se çfarë masash kanë ndërmarrë pas gjetjeve që kanë dalë nga ekzaminimi.
Rreth 200 mijë euro u paguan pa raportet origjinale të aksidentit nga policia
Gjatë auditimit të brendshëm është konstatuar se në 14 raste kompensimi i dëmeve është kryer me dokumentacion të mangët, konkretisht pa raportin origjinal të aksidentit nga policia. Në disa raste, në dosjet e dëmeve ishte vetëm një kopje e raportit të aksidentit, pa vulën dhe nënshkrimin zyrtar të autoriteteve, duke e bërë dokumentin të paverifikueshëm dhe të pasigurt për procesin e kompensimit.
Auditimi ka vlerësuar se mungesa e raportit origjinal të policisë rrit rrezikun e mashtrimeve, duke e bërë të pamundur verifikimin e saktë të rrethanave të aksidentit.
Sipas raportit, kjo mangësi mund të çojë në kompensime të padrejta ose të pajustifikuara, duke shkaktuar humbje financiare për kompaninë e sigurimeve.
“Për më tepër, në rast të auditimeve nga autoritetet rregullatore apo në rast të kontesteve ligjore, mungesa e dokumentacionit të plotë mund të sjellë penalitete ose humbje në procese gjyqësore”, thuhet në raport.
Kompensimi i dyfishtë për të njëjtin aksident
Në auditimin e brendshëm “Trajtimi dhe Pagesa e Dëmeve nga janari 2019 deri qershor 2024”, është evidentuar keqmenaxhim në shumë raste. Byroja kishte realizuar një kompensim të dyfishtë për të njëjtin aksident automobilistik.
Kompensimi i parë i dëmit material ka ndodhur me datën 29.07.2016 te pala e dëmtuar me vlerë 15 mijë e 809 euro, ndërsa kompensimi i dytë ka ndodhur në emër të regresit nga baza e sigurimit kufitar te kompania e sigurimeve me seli në Zvicër me vlerën e kompensimit të dëmit 35 mijë e 954 euro me datën 16.07.2020. Kompensimi në emër të regresit është urdhëruar sipas vendimit të Gjykatës së Apelit Ac.nr.120/19 të datës 20.05.2020.
“Ky veprim përbën një shkelje të rregullave të menaxhimit të dëmeve dhe të parimeve të sigurimit, pasi BKS nuk duhet të kryejë dyfish kompensim për të njëjtin dëm, për të cilën pala e dëmtuar ishte kompensuar me datën 05.03.2016”, thuhet në raportin e auditimit.
Auditimi ka gjetur se në nëntë raste të dëmshpërblimit të automjeteve të siguruara, vlerësuesit e dëmeve në BKS nuk kanë kryer inspektimin fizik të automjetit, por kanë vlerësuar dëmet vetëm në bazë të fotografive të dorëzuara nga pala e dëmtuar. Gjithashtu, auditimi ka vërejtur se në 18 raste, procesverbali mbi dëmtimin e automjetit nuk ishte i nënshkruar nga pala e dëmtuar, duke e bërë procesin e dëmshpërblimit të paverifikueshëm dhe potencialisht të cenueshëm nga gabimet.
Në një rast tjetër është evidentuar se në vitin 2021 një pagesë prej 11 mijë euro për pagesën e dëmshpërblimit material është ekzekutuar tri ditë para finalizimit të marrëveshjes jashtëgjyqësore mes palës së dëmtuar dhe Byrosë.
“Ky lëshim procedural mund të krijojë rrezik për abuzime dhe precedent për raste të tjera të ngjashme, duke dëmtuar transparencën dhe kontrollin mbi pagesat e dëmeve. Gjithashtu, mungesa e një marrëveshjeje të formalizuar mund të rezultojë në pasoja ligjore, duke ekspozuar BKS-në ndaj padive apo detyrimeve shtesë”, thuhet në raport.
Gjetja tjetër thotë se janë kompensuar dy anëtarë të një familje për dhimbje shpirtërore në shumën prej 11 mijë euro, ndërsa marrëveshja jashtëgjyqësore ishte bërë me shumën prej 12 mijë euro.
Gjatë shqyrtimit të lëndës, u vërejt se mungon dokumentacioni i nevojshëm për të vërtetuar bazueshmërinë e kompensimit, si: Raporti nga spitali për të dëshmuar pasojat fizike dhe emocionale të ngjarjes, raporti i autopsisë nga mjeku ligjor për të konfirmuar shkakun e vdekjes dhe certifikata e vdekjes, si dëshmi bazë e ngjarjes për të cilën është kërkuar kompensimi.
Auditimi ka vlerësuar se mungesa e dokumentacionit thelbësor cenon ligjshmërinë dhe transparencën e procesit të kompensimit, duke rritur rrezikun e pagesave të paarsyeshme ose të pabazuara. Raporti thekson se në mungesë të dokumenteve të rëndësishme si raporti i spitalit, raporti i autopsisë dhe certifikata e vdekjes, Byroja mund të përballet me kontestime ligjore nga palët e përfshira dhe me penalitete nga autoritetet rregullatore për shkelje të procedurave.
Ky raport përmban edhe gjetje tjera, të cilat shpërfaqin një menaxhim jo të mirë të Byrosë për periudhën e audituar.
